[ Pobierz całość w formacie PDF ]

diyersae sunt religionis, Ä…uanÄ…uam utriÄ…ue Christiani
różnych religii, ponieważ ci ostatni Pismo święte, ci
nuncupentur, quod hi S. Scripturam; illi traditiones
pierwsi natomiast tradycje, sam nie wiem jakie, uwa
nescio quas pro reguła religionis suae habent. His posi-tis żają za regułę swej religii. Z powyższych założeń
wynika: '
sequitur:
1. %7łe herezja polega na rozłamie, dokonanym we
1. Quod haeresis sit separatio facta in communione
wspólnocie kościelnej pomiędzy wyznawcami tej samej
ecclesiastica inter homines ejusdem religionis ob dog-
religii z powodu dogmatów, które nie są zawarte w samej
mata quae in ipsa reguła non continentur.
regule.
2. %7łe pośród wyznawców, którzy wyłącznie Pismo
2. Quod apud illos, qui solam S. Scripturam pro re-
święte przyjmują za regułę wiary, herezja jest roz-
guła fidei agnoscunt, haeresis sit separatio facta in
łamem dokonanym we wspólnocie chrześcijańskiej z
communione Christiana ob dogmata disertis S. Scriptu-
powodu dogmatów nie zawartych w wyraz
nych sło-
rae verbis non contenta.
wach Pisma świętego.
Tego rodzaju rozłam może nastąpić w dwojaki sposób.
Haec separatio duplici modo fieri potest.
1. Kiedy liczniejsza bÄ…dz
przez patronat urzędu po-
1. Quando major, vel partrocinante magistratu for-
tężniejsza część kościoła odgradza się od reszty wy-
tior pars ecclesiae separat se ab aliis, eos e communione
znawców, wyłączając ich i wyrzucając ze wspólnoty,
ejiciendo excludendoque, quia certa dogmata yerbis
ponieważ nie chcą wierzyć w pewne dogmaty nie za-
warte w słowach Pisma świętego. Bo ani nieliczność
Scripturae non concepta se credere profiteri nolunt.
wykluczonych, ani władza urzędu nie może stanowić o
Non enim separatorum paucitas, nec magistratus autho-
tym, żeby kogokolwiek obarczać winą herezji, ale ten
ritas, haereseos reum potest aliquem reddere: sed ille
tylko jest heretykiem, kto z powodu tego rodzaju dog-
solus haereticus est, qui ob hujusmodi dogmata eccle-
matów rozdziera kościół na części, wprowadza różnice i
rozbieżności i z własnej woli rozłam doprowadza do
siam in partes scindit, distinctionum nomina et notas
skutku.
introducit, et sponte sua separationem efficit.
2. Kiedy ktoś odrywa się od wspólnoty kościoła z tego
2. Quando aliquis se separat ab ecclesiae commu-
powodu, że jego kościół nie wyznaje publicznie
nione, quia in ea publica non sit professio quorundam
pewnych dogmatów, których Pismo święte nie podaje
dogmatum quae disertis verbis non exhibet S. Scrip- w wyraz
nych słowach.
Z nich jedni i drudzy są rzeczywiście heretykami,
tura.
ponieważ błądzą w sprawach fundamentalnych, ponadto
Horum utrique Haeretici sunt: quia in fundamenta-
błądzą z pełnym rozmysłem i świadomością. Choć
libus errant, et prudentes scientesque obstinate errant.
67
67
Cum enim pro unico fundamento fidei posuerint S.
bowiem za jedyną podstawę, wiary przyjęli Pismo święte,
Scripturam, aliud nihilominus ponunt fundamentum, niemniej jednak przyjmujÄ… dodatkowo jeszcze innÄ…
podstawę, a mianowicie pewne twierdzenia, które nigdzie
propositiones scilicet quae in S. Scriptura nusÄ…uam
nie znajdują się w Piśmie świętym, a dalej z tego powodu,
reperiuntur; et quia alii adscititias hasce ipsorum opi- że inni owych ich dodatkowo przybranych mniemań,
przyłatanych do Pisma świętego, nie chcą uznać za
niones S. Scripturae assutas tanÄ…uam necessarias et
konieczne i fundamentalne ani na nich polegać, przeto
fundamentales agnoscere et iis inniti nolunt, eos a se precz odpędzają od siebie ich autorów albo sami
odżegnują się od nich i w ten sposób dokonują rozłamu. I
abigendo, vel se ab iis subtrahendo, secessionem fa-
do niczego nie przyda się tutaj twierdzenie, że ich
ciunt. Nec attinet dicere, suas confessiones et articulos wyznania i artykuły wiary są zgodne z Pismem świętym i
oparte na analogii wiary. Bo jeśli są one zawarte w
fidei S. Scripturae et analogiae fidei esse consonos: si
słowach Pisma świętego, nie może być żadnej dyskusji,
enim S. Scripturae verbis concipiantur, nulla potest esse
ponieważ według jedno-zgodnego uznania są to rzeczy
fundamentalne tak samo, jak wszystkie inne do nich
Ä…uestio: Ä…uia omnium consensu fundamentalia ea sunt, et
podobne  jako pochodzÄ…ce z natchnienia boskiego.
ejusmodi omnia, Ä…uia theopneusta. Quod si dicas,
Jeżeli mi jednak powiesz, że twoje artykuły wiary, których
wyznawania żądasz od innych, są to wnioski wysnute z
articulos illos tuos, Ä…uorum professionem exigis, esse S.
Pisma świętego, w takim razie bardzo chwalebnie
Scripturae porismata; recte Ä…uidem facis, si ipse ea credas
wprawdzie tak czynisz, jeżeli ty sam w nie wierzysz i je
wyznajesz, skoro ci się wydają zgodne z regułą wiary, to
et profitearis quae tibi yidentur cum reguła fidei, scilicet
znaczy z Pismem świętym, ale bardzo z
le postępujesz,
S. Scriptura, consentire: pessime vero, si ea velis allis
jeżeli chcesz te wierzenia innym narzucić, którym nie
wydajÄ… siÄ™ one niezaprzeczalnymi dogmatami Pisma
obtrudere, Ä…uibus non yidentur indubia S. Scripturae
świętego, i w ten sposób się stajesz heretykiem, jeżeli z
dogmata: et haereticus es, si ob haec quae nec
powodu rzeczy, które ani nie są, ani nie mogą być
fundamentalne, wprowadzasz rozłam. Nie wierzę bowiem,
fundamentalia sunt, nec esse possunt, separationem
żeby ktokolwiek posunął się aż do takiego szaleństwa,
introducas. Non enim credo aliquem eo insaniae pro-
żeby swoje konkluzje i własne wykładnie Pisma świętego
miał czelność wystawiać na sprzedaż jako płody boskiego
vectum esse, ut audeat sua consectaria, suaque S.
natchnienia, artykuły zaś wiary skrojone na własną miarę i
Scripturae interpretamenta, pro theopneustis ven-ditare,
dostosowane do własnego upodobania stawiał na równi z
autorytetem Pisma świętego. Wiem o tym, że niektóre
et articulos fidei ad modulum mentemque suam
twierdzenia są w sposób tak oczy-
concinnatos authoritati S. Scripturae aequare. Scio ali-
68
68
wisty zgodne z Pismem świątyni, że nikt co do tego nie
quas esse propositiones tam evidenter S. Scripturae
może mieć wątpliwości, ^e rzeczywiście z niego płyną, a
consonas, ut nemo dubitare possit eas inde seÄ…ui: de his
zatem nie mogą one być przedmiotem żadnego sporu.
Jeśli ci sią jednak wydaje, że coś przez prawidłową
igitur nullum fieri potest dissidium. Quod autem tibi
dedukcją wynika z Pisma św., tego nie powinieneś
yidetur legitima deductione e S. Scriptura seÄ…ui, id
narzucać drugiemu jako koniecznego artykułu wiary,
tanÄ…uam necessarium fidei articulum alteri obtrudere non
ponieważ ty sam żywisz osobiste przekonanie, że jest to [ Pobierz całość w formacie PDF ]