[ Pobierz całość w formacie PDF ]

popełnionych przez niesprawiedliwy system ekonomiczny, który przez
długie wieki szerzył spustoszenia: pamiętajcie o swojej odpowiedzialności.
Jest to niestety smutną prawdą, że postępowanie niektórych katolików
niemało przyczyniło się do osłabienia u robotników zaufania ich do religii
Jezusa Chrystusa. Ci właśnie katolicy nie chcieli zrozumieć, że miłość
chrześcijańska domaga się uznania pewnych praw przysługujących
robotnikom z wymaganych uporczywie i konsekwentnie dla nich przez
Kościół.
Co sądzić o postępowaniu tych, którzy w swoich kościołach kolatorskich
uniemożliwili odczytanie Encykliki "Quadragesimo anno". Co powiedzieć
na to, że prawodawcy katoliccy nawet dziś jeszcze okazują się wrogami
tego ruchu robotniczego chrześcijańskiego, który My sami zalecaliśmy? Czy
nie jest to rzecz ubolewania godna, że czasem nadużywa się prawa
własności, uświęconego przez Kościół, aby pozbawić robotnika zapłaty i
słusznych jego praw społecznych?
Sprawiedliwość społeczna.
51. Istotnie, obok sprawiedliwości wymiennej przestrzegać należy jeszcze
sprawiedliwości społecznej, nakładającej obowiązki, od których nie wolno
się uchylać ani pracodawcom, ani pracobiorcom. Polega ona na tym, że
domaga się od jednostek tego, co służy dla dobra ogółu. Jak w żywym
organizmie, tak w organizmie społecznym niemożliwy jest zdrowy rozwój
całości, jeśli poszczególnym członkom, tj. ludziom, obdarzonym godnością
osobowości, nie przyzna się wszystkiego, co im do spełnienia
poszczególnych ich funkcyj społecznych potrzeba. Jeśli zatem stanie się
zadość wymaganiom sprawiedliwości społecznej, wzmoże się życie
gospodarcze i wyda obfite owoce, dojrzewające wśród pokoju i ogólnej
harmonii, a przez to państwo wykaże potęgę i zdrowie, podobnie jak
zdrowie ciała ludzkiego poznaje się po niezmąconej, a pełnej, i owocnej
działalności całego organizmu.
52. A nie stało się zadość sprawiedliwości społecznej, jeśli robotnicy nie
otrzymują dostatecznej zapłaty, któraby mogła im i ich rodzinom zapewnić
utrzymanie. Nie stało się zadość, jeśli nie umożliwi się im zaoszczędzenia
małego kapitału, aby zapobiec powszechnej pauperyzacji szerzącej się coraz
bardziej. Nie stało się zadość, jeśli nie obmyśli się chroniących pracownika
w formie prywatnych albo publicznych ubezpieczeń na wypadek choroby,
starości albo utraty pracy. W sprawie tej należy powtórzyć to, co
powiedzieliśmy w Encyklice "Quadragesimo anno": "Wtedy bowiem
dopiero ekonomia społeczna i ostoi się i cel swój osiągnie, jeśli wszyscy bez
wyjątku, dostąpią tych wszystkich dóbr, które uzyskać można z zasobów i z
pomocą przyrody, techniką i organizacją życia gospodarczego. Dobra te w
takiej winny istnieć ilości, żeby wystarczyły na opędzenie najpierwszych
potrzeb i na cele uczciwe oraz umożliwiły uzyskanie ludziom owego życia
kulturalnego, które rozumnie pojęte, życiu cnotliwemu nie tylko nie
przeszkadza, ale je wielce podnosi".
53. Jeżeli jednak, jak to się w sprawie płac coraz częściej zdarza,
poszczególne jednostki nie mogą sprawiedliwości zadość uczynić, chyba, że
celem sprostania tym obowiÄ…zkom wszyscy razem wejdÄ… w porozumienie
łączące pracodawców w tym celu, aby uniknąć walki konkurencyjnej,
zgubnej dla praw robotników, wtedy obowiązkiem jest pracodawców i
przedsiębiorców tworzenie i popieranie takich wzajemnych porozumień,
ponieważ one są wówczas normalnym środkiem do zadośćuczynienia
sprawiedliwości w tym głębokim przeświadczeniu, że w ten sposób
najlepiej obroniÄ… swoje interesy.
54. Jeśli się spojrzy na całość życia gospodarczego, dostrzeże się łatwo - jak
to zauważyliśmy już w Encyklice "Quadragesimo anno" - że w
stosunkach gospodarczych i społecznych nie może zapanować duch
harmonijnego współdziałania miłości i sprawiedliwości, dopóki nie
wprowadzi go tam zrzeszenie związków zawodowych i
międzyzawodowych, opartych na podstawach szczerze chrześcijańskich i [ Pobierz całość w formacie PDF ]